Tanrılar ve Tanrıçalar 2: Kirke (Büyücü Tanrıça)

Yunan mitolojisinde büyücü tanrıça olarak adlandırılan tanrıçadır.

KİRKE

Kirke, Yunan mitolojisinde büyücü tanrıça olarak adlandırılan tanrıçadır.  Aynı Kalypso gibi Odysseus’un yaşamış olduğu maceraların baş karakterlerinden biridir. Kirke, Okeanos ve güneşin temsilcisi olan Titian Helios’un kızı olan Perseis’in kızıdır. Lakin bazı kaynaklarda Hekate (Ay) ve Helios (Güneş)’un kızı olduğu ve büyücülük yeteneklerini onlardan aldığı belirtilir. Kolkhis Kralı olan Aietes’in ve Giritli Minos’un karısı Pasiphae’nin kız kardeşidir.

Kirke sadece Odysseia efsanesinde değil, Argonautika’da da varlığını göstermiştir. Efsaneler Kirke’nin Aiaia Adası’nda yaşadığını söyler. Bu adanın günümüzdeki konumu bulunamamıştır. Fakat İtalya’nın Sardinya karşısında bulunan Etruria kıyılarında Capo Circeo olarak bilinen bir yer bulunmaktadır. Fakat burasının bir ada değil burun olduğu bilinmektedir. Odysseus ve Kirke Aiolos’un adasından kovulduktan sonra yamyam kökenli olan Lastrogonlar ile büyük mücadeleler vermişlerdir. Odysseus ve arkadaşları Kirke’nin adasına vardıklarında yaşadıkları durumu şu şekilde anlatır:

Gide gide Aiaie adasına vardık sonunda, orada Kirke otururdu, güzel bilekli, insan sesli korkunç tanrıça..

Odysseus, arkadaşlarının ve kendisinin aç kalmaması adına avlanmaya gider. Bir tepenin üstüne çıkar ve Kirke’nin evini görür. Evin bacasından dumanlar tütmektedir.  Korkarak konağa birkaç arkadaşını yollar. Başlarında Eurylokhos vardır. Konağa giden grup Kirke’yi dışarı çağırırlar. Yalnız Kirke, Eurylokhos dışında orada olan herkesi içeri alır. Daha sonra Kirke, onları domuza dönüştürür. Bu olayı Homeros şu şekilde anlatır:

Tanrıça Kirke, içeride olan tahta iskemlelere oturttu, peynir, arpa, bal ve unu ezdi ve Promnos şarabında, kadehe korkunç ilaçlar karıştırdı ki unutsunlar diye baba toprağını. Verdi gelenlere bu içkiyi, onlar da hemen diktiler, onlar diker dikmez içkiyi, Kirke hepsine vurdu ve kapattı yoldaşları domuz ağılına. Şimdi onlar tıpkı domuza benzemişlerdi başları ve sesleri, kılları ve gövdeleriyle, ama akıl vardı içlerinde eskisi gibi. Ağlar sızlar halde onları kapattı oraya, attı önlerine kayın kozalağı, palamut, kızılcık yemişi, hep yediği şeylerdi bunlar yerde sürünen domuzların.

Tanrı olan Hermes, Odyssesu’sa yardım etmek için koşar; büyücü tanrıçayı nasıl yenebileceğini Odyssesu’ya söyler. Kirke ona hazırlamış olduğu zehirli şarabı içireceği zaman, içinde tanrının kendisi için koparmış olduğu Moly adı verilen bir sihirli bitkiyi şaraba atacak ve kılıcıyla Kirke’yi yeneceğini, Kirke’den kendisine ve arkadaşlarına dokunmayacağına dair ant içtirecektir. Ve düşünüldüğü gibi olur.

Odysseus’un gücü karşısında şaşırsan Kirke, Odysseus’un erkeksi tavrına tutulur ve onunla yattıktan sonra yol arkadaşlarını domuzdan insana çevirir. Odysseus ise Kirke’nin konağında bir yılı aşkın süre zarfında dilediğini yapar ve zevk içinde yaşar. Lakin Kirke’nin düşündüğü Kalypso gibi Odysseus’u kendisine koca yapmaktadır.

Bu durum karşısında arkadaşları tarafından uyarılan Odysseus, memleketine dönmek zorunda olduğunu söyler. Kirke bu durumu zor olsa da kabul eder ama gidilmeden önce Teiresias’ın Ölüler Diyarında bulunan ruhuna danışması gerektiğini söyler. Efsanenin bundan sonrası Odysseus’un Hades yolculuğu başlar.

Hades yolcuğunun dönüşünde yine Aiaie Adası’na uğrayan Odysseus bu sefer, Kirke ileride yapacakları yolculukları nasıl düzenlemeleri gerektiğini, Sirenlerden, Kharybdis’ten nasıl korunacaklarını söyler. Kirke’nin haklılığı yolcukları yaptıkça ortaya çıkar ve Odysseus, büyücü tanrıçaya borçlu olur.

Efsanelere göre ilerleyen zamanlarda Kirke’nin Odysseus’tan çocukları olur. Çocuklarına Telegonos ve Latinos isimleri verilir. Telegonos’un İtalya’da bulunan Tusculum şehrini kurduğu, Latinos’un ise Latin insanların atası olarak sayılır. Kirke-Odysseus efsanesi bu sebeplerden dolayı İtalya’da benimsenmiş efsanelerdendir.

Tanrılar ve Tanrıçalar 1: Afrodit (Aşk Tanrıçası)