EKMEK YOKSA PASTA YESİNLER!

Bu tarihi sözü pek çok kez duyduk belki de .. Fakat birçoğumuz neden ve ne sebeple söylendiğini bilmiyor da olabiliriz.
Fransız Devrimi sırasında cereyan eden kıtlık sonucu Paris yiyecek ekmek dahi bulamaz haldeydi bunun sonucu halk ayaklandı. Bunu gören Kraliçe ne olduğunu sorunca, halkın aç olduğu yiyecek ekmek bulamadığını söylediklerinde ise ‘’ Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler.’’ söyleminin dile getirildiği söylenmektedir. Son derece düşüncesizce söylenen bu sözleri dolayısıyla Kraliçe günümüzde dahi kınanmakta, yerilmektedir. Peki, Kraliçe bunu söylemiş miydi gerçekten? Söylediyse de nasıl bir amaç vardı?

EKMEK YOKSA PASTA YESİNLER!

J.J.Rousseau’nun İtiraflar adlı kitabında geçen bu ifadeyi, Kraliçe Marie Antioniette’nin söylediğine dair doğru bilinen bir yanlış vardır. İlk olarak bu sözün 1760’lardan itibaren söylendiği duyulduğu bilinir. Oysaki bu dönemde büyük bir prenses değildi ve Kraliçe olmasına daha 9 yıl vardı. O dönemde Versay Sarayında yaşadığı şaşalı hayat sebebiyle halkın tepkisini çektiği için bu sözlerin ona mal edildiği düşünülmektedir. Fransız Devrimi’nden sonra 1793 yılında idam edilmiştir. Kraliçe’nin söylediğine dair bir kanıt olmayan bu sözleri başka bir Kraliçe’nin söylemiş olabileceği düşünülmektedir.

Başka bir teze gelecek olursak; bu ifadede geçen pasta sözcüğünün aslında bizim düşündüğümüz şekilde değil de daha kaliteli, daha lezzetli olduğu bilinen ‘’Brioche’’ adlı ekmeğe benzeyen çöreğin kastedildiği söylenir. Aslen daha iyi niyetli bir söylem olabileceği görüşü de vardır. Hatta ekmek sıkıntısı yaşana bu dönemde Fransız fırıncılarının bu ekmeği yapmak için kendi ceplerinden para verdikleri bundan ötürü fırınlarının kapattıkları bilgisi de verilmektedir.
Doğruluğu ve amacı tartışma konusu olsa dahi, tarihin sayfalarında geçen, kalıplaşmış, günümüzde dahi söylenen, dillere pelesenk olmuş bu söz dönemin şartlarıyla ve yaşantısıyla alakalı bize bilgiler vermektedir.

Kraliçe Marie Antioniette’nin annesi Maria Theresia’nın yazısını okumak için tıklayınız.