TARİHİN BİLİMEYEN YÜZÜNÜ AYDINLATAN: ROSETTA TAŞI

  • Home
  • Gündem
  • TARİHİN BİLİMEYEN YÜZÜNÜ AYDINLATAN: ROSETTA TAŞI

Napolyon’un 1799 Mısır Seferi sırasında askerler tarafından tarihi eser olduğu düşünülen bir taş yazıt bulunup generale getirilmişti. ‘’Reşit Kasabasında’’ bulunan bu yazıta, Fransızlar ‘’Rosetta Taşı’’ adını verdi.

 

TARİHİN BİLİMEYEN YÜZÜNÜ AYDINLATAN ROSETTA TAŞI

Gelmiş geçmiş en büyük medeniyetlerden biri olan Antik Mısır, yüzyıllar boyunca görkemi ve ihtişamıyla insanlığı kendine hayran bırakmış ve bununla beraber bu gizemli medeniyetle ilgili birçok soru kafalarda oluşmuştu.

Peki, bu soruların cevaplarına nereden ulaşılacaktı? Bütün bu gizemin anahtarı Firavunların kutsal metinleri sayılan hiyerogliflerde saklıydı. Fakat hiyeroglifler nasıl çözülecekti bu da bir bilinmezlikti.

Napolyon’un 1799 Mısır Seferi sırasında askerler tarafından tarihi eser olduğu düşünülen bir taş yazıt bulunup generale getirilmişti. ‘’Reşit Kasabasında’’ bulunan bu yazıta, Fransızlar ‘’Rosetta Taşı’’ adını verdi. General bunun önemli bir tarihi belge olduğunu anlayınca Fransa’dan bilim adamları ve araştırmacılar getirtti. Bu olayın üzerinden bir ay geçmeden Mısır’da bir Fransız araştırma enstitüsü kuruldu.

760 kg olan yazıtın bir kısmı kırılmıştı. Siyah bazalttan yapıla bu yazıt,14 satır hiyeroglif, 32 satır demotik yazı (halk dili) ve 53 satır Antik Yunan yazısından oluşuyordu. Yapılan araştırmalara göre bu satırlar hükümdar ailesi tarafından yazılmıştı. Çünkü hiyeroglif yazı sadece üst tabakanın kullandığı yazı sistemiydi.

Bir başka düşünceye göre yazıt halkın anlaması için demotik yazıyla yazılmış ve Antik Yunan alfabesinin kullanılması sebebiyle de Büyük İskender’in Mısır’ı fethinden sonra orada kurulan Yunan bir hanedanlık döneminde yazıldığı düşünülüyordu.

Rosetta Taşı aslına bakılırsa bir ferman niteliğindedir. Bu ferman yüklenen ağır vergiler nedeniyle isyan çıkaran rahiplere karşı Firavun’u destekleyen rahiplerin toplantısını özetler. Firavun’un isyanı bastırışı, tutukluları serbest bırakışı, rahiplere verdiği destek ve vergilere yaptığı düzenlemeler anlatılır.

Ayrıca Firavun’a duydukları minnet yazıları ve doğum günü ile ilgili bilgiler de yer almaktadır. Fermanın son bölümünde ise üç dilde taşa kazınıp tapınaklara yerleştirileceği ibaresi görülmektedir.

Alt kısımdaki Yunanca metin ile orta kısımdaki demotik yazıldı çözüldü fakat üst tabakadaki hiyeroglif yazı dilbilimciler tarafından çözülemeyince araştırma J.S.Champollion’a devredildi. Daha 16 yaşında 12 dil bilen ve Mısır hiyeroglif yazısını ben çözeceğim diyen dilbilimci, farklı metinlerdeki kartuşları inceleyerek hangi sembol, hangi harfe veya heceye denk geliyor önce bu şifreyi çözdü.

Daha sonra kartuşlardaki daire sembolünün güneşi temsil ettiğini bununda ‘’RA’’yı işaret ettiğini ve bu ismin ‘’RAMSES’’ olduğunu anladıktan sonra artık hiyeroglif yazının gizemini çözmeye başlamıştı ki bunu başardı. 1822-1824 yılları arasında hiyeroglifin hece sistemi ve gramer yapısının açıklayan makaleler yayınladı. Bu dilbilimci sayesinde Mısır Medeniyetinin ve tarihin karanlık yüzü aydınlanmış, merak edilen tüm sorular cevabını bulmuştu.

Peki, Rosetta Taşı şuan nerede?

Napolyon’un Mısır Seferi’ni engelleyen İngilizler, General Meneou’nun ‘’Rosetta Taşı benimdir, her şeyi alın ama taşı vermem’’ sözlerine rağmen yazıtı oradan alıp Londra’ya gönderdi. En eski kitap formundaki taş yazıt olan Rosetta Taşı 1802 yılından itibaren British Museum’da sergilenmektedir.

 

 

Diğer Gündem yazılarımızı incelemek için tıklayınız.

Like
Like Love Haha Wow Sad Angry
19
Tags:
0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Bildir
guest
0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments