Tanrılar ve Tanrıçalar 10: Hera

Evlilik Tanrıçası Hera, geçimsiz, kıskanç, hırslı, kindar ve tutkulu bir kadındır. Evliliğin kutsal düzenini bozan herkes en büyük düşmanıdır.

Serimizin önce ki yazısında @Irmak yazarımız Hades‘i sizlere tanıtmıştı. Serimizin bu yazısında da sizlere Hera’dan bahsedeceğim.

Kronos ile Rheia’nın kızı olan Hera diğer Olympos’lu tanrılar olan Hestia, Demeter, Hades, Poseidon ve Zeus’un kız kardeşidir. Hera, tıpkı diğer kardeşleri gibi babası Kronos tarafından doğar doğmaz yutulur. Çünkü Uranos ve Gaia, çocuklarından birinin kendisini tahtından edeceğini Kronos’a kehanet etmişlerdir.

En son Zeus’a hamile kalan Rheia, Kronos’tan gizlice doğurur ve Kronos’un yutması için kundağa sarılı bir taş verir. Büyüyüp olgunluk çağına gelen Zeus, gizlice babasının sakisi olur ve ona verdiği içki ile Hera ve diğer kardeşlerini kusmasını sağlar. Hesiodos, Hera’nın doğuşunu şu şekilde anlatmıştır:

…Rheia Kronos’un yatağına girince                                                                                            Şanlı evlatlar doğurdu ona: Hestin, Demeter, altın sandallı Hera, …

Hera, Zeus’un son eşi olarak bilinmektedir. Zeus ile Hera’nın evliliğinden savaş tanrısı Ares, gençlik tanrıçası Hebe ve doğum tanrıçası olarak bilinen Eileithyia dünyaya gelir. Ayrıca Hephaistos’ta Hera’nın oğlu olarak geçer. Fakat tanrıçanın Hephaistos’u kimseyle ilişkiye girmeden kocasına olan öfkesi ve hıncı yüzünden kendi kendine doğurduğu anlatılır.

Hera oldukça ilginç bir tanrıçadır. Bunun sebebi ise kesinlikle korkutucu denebilecek kadar güçlü karakteridir.

Homeros destanlarında “inek gözlü”, “ak kollu” ya da “altın tahtlı” olarak nitelendirilen Hera’nın kişiliği ve efsaneleri hep bir kavga, kin, hınç ve geçimsizlik havası yarattığı için sevimsiz bir tanrıça olarak görülür.

Kızı Eileithyia ile doğumlara gözcülük eden tanrıça Roma mitolojisinde Juno olarak bilinir. Hera doğum sırasında kadınların ve evliliklerin koruyucusudur. Simgeleri ise nar (bereket simgesi), inek ve en önemlisi tavus kuşudur.

Pek çok kez gizli kapaklı işler çeviren tanrıça bu konuda kocası Zeus’u da es geçmez. İlyada’da geçen İda dağının Gargaros tepesinde ki Zeus’la birleşme sahnesi de bu açıdan önemlidir. Hera tanrıçalar arasında düzenlenen güzellik yarışmasında kendisini seçmeyen Paris’e öfkesinden dolayı Troya Savaşı’nda Yunanlıların yanında yer almaktadır.

Zeus’un İda dağından Troya savaşını yönettiğini ve başarının Troya’lılarda olduğunu gören tanrıça, Zeus’un aklını çelmek için bir plan düşünür.

En sonunda Hera amacına ulaşır ve ardından Zeus şöyle der:

…Amma da düzen kurdun, yola gelmez Hera,

savaş dışı ettin tanrısal Hektor’u,

uğrattın orduyu bozguna…

Troya Savaşı(temsili)

Zeus ile kraliçe hakkında bir efsane var. Bu efsaneye göre Zeus küçük bir kuş formuna(görünümüne) girer ve bir kış günü soğuktan titreyerek Hera’nın yanına gelir. Hera kuşa acır ve onu koynuna alır.

Hera’nın şefkatli hareketiyle birlikte Zeus gerçek yüzünü gösterir ve kuş formundan çıkarak kız kardeşi Hera’ya sahip olmaya çalışır. Kraliçe güçlü bir tanrıdır ve Zeus’a direnir. Ancak onu durduramayacağını anlayınca bir şartla bu ilişkiyi kabul eder, evlilik…

Zeus ile Hera arasında yapılan kutsal düğün efsanelerde ve kültlerde sık sık tekrarlanan bir motiftir. Düğünde bütün tanrı ve tanrıçalar hediyelerini sunar. Toprak Ana ise Hera’ya düğün hediyesi olarak Batı Kızlan’nın bahçesinden gelen altın elmaları (bir başka söylentiye göre, doğurganlık simgesi olan narları) armağan eder. Hera da, bu elmaları kendi eliyle Batı Kızlan’nın bahçesine eker.

Zeus ve Hera

Hera’nın kendi başına hiç efsanesi yoktur. Ama diğer Tanrıların efsanelerinde çok güçlü bir roller oynar. Özellikle Zeus’un çapkınlıklarına engel olmaya çalışırken ortalığı birbirine katar. Hele bir de engel olamazsa…

Zeus amacına ulaşıp çocuk yaparsa… Zeus’un başka kadınlardan olma çocuklarına hayatı zindan eder. Ölene kadar peşini bırakmaz ve her türlü entrikayı çevirir arkasından.

Buna en güzel örnek belki de Alkmene’nin Zeus’dan doğurduğu Herakles’e yaptıklarıdır. Muhteşem güce ve cesarete sahip olan Herakles’in kendi kapasitesini aşmasını ve büyük bir kahraman olmasını sağlar istemeden.

Tabi eziyeti çeken sadece çocuklar değil. Zeus’un kendisini aldattığı kadınlara da yapmadığını bırakmaz. Maia, Callisto, İo, Semele, Lamia Hera’nın kıskançlığına ve hışmına uğrarlar.

Hera’nın en iyi ve hatta belki duygusal olarak tanımlanabilecek özelliği ise kocası her zaman onu aldatırken ve o Afrodit’den sonra en güzel Tanrıça olduğunu bilirken hiçbir zaman kocasını aldatmaz.

Mevsimlerden ise baharla ilişkilendirilir Hera. Aynı zamanda Tavus Kuşu, zambak, inek, nar ve akrep ile sembolize edilir. Dolgun vücutlu genç bir kadın olarak tasvir edilir.

Ayrıca tasvirlerde ağırbaşlı bir duruşu vardır, bakışları ciddi ve düşüncelidir. Genellikle guguk kuşu başlı bir asası vardır ve bu Zeus ile evliliğini sembolize eder.

Diğer yazılarımızı okumak için tıklayınız.