Hollanda’nın Utanç Verici Geçmişi; Atlantik Köle Ticareti

1525-1826 yılları arasında 300 yıllık köle ticareti bilançosu ; 12,5 milyon Afrikalı kaçırılmış ve köle olarak satılmıştır.

Bu yazımızda Hollanda’da yaşanmış olan Atlantik Köle Ticaretini inceleyeceğiz.

Hollanda’nın Utanç Verici Geçmişi; Atlantik Köle Ticareti

15.Yüzyılda Hollandalı kâşif ve maceracılar tarafından, Afrika, Asya Amerika’da yeni bölgelere deniz seyahatleri yapılması, kölelik tarihinde çok farklı bir dönemi başlattı. 15.yy sonlarından 19.yy ortalarına kadar devam ederek 10 milyondan fazla Afrikalıyı Hollandalı tacirler zorla Amerika’ya getirdi. Hollandalı tacirlerin bıraktığı etki yalnız o köleleri ve nesillerini değil, dünyanın büyük bir kısmının ekonomisini ve tarihini de etkiledi.

.

İspanyolların Amerika ya yerleşimleri ile başladı. Yeni kolonilerde yetiştirilen ekinler, şeker kamışı, tütün ve pamuk yoğun iş gücüydü ve yeni toprakları bütünüyle ekip biçmek için yeteri kadar yerleşimci ya da ödünç işçi yoktu. Amerikan yerlileri esir edildi fakat birçoğu yeni hastalıklar yüzünden ölürken bir kısmı etkileyici bir şekilde direndi. İş gücüne olan yoğun talebi karşılamak içinde Avrupalılar Afrika ya bel bağladı.

Hollanda’nın İnsanlık Utancı

Kralları onları Hollandalı tacirlere sattı.Afrika krallıkları köle ticaretinden zenginleşti fakat Avrupalıların yoğun talebini karşılamak aşrı rekabet oluşturdu. Köleler in tarafına gelirsek, hayal edilemez zalimlikle karşılaştılar. Kıyıdaki köle kalelerine gönderildikten sonra bitlenmeyi önlemek amacıyla tıraş edildiler ve damgalandılar, Amerika ya gidilmek üzere gemilere bindirildiler, insanlık dışı koşullarda götürüldüler. Yaklaşık %20 si karayı tekrar göremedi.

Yola çıkılacağı gün bol bol yemek yedirildi. Bu durum onların Afrika’ya veda edeceklerinin işaretiydi. Karınları doyduktan sonra ayak bileklerinden zincirlenmiş şekilde gemilere götürüldü. Gemiye bindiklerinde çırılçıplak soyunduruldular. Hollandalı tacirler tacirler bu uygulamayı çıplaklığın seyahat sırasında temizliği ve sağlığı garanti edecek tek yöntem olduğu düşüncesiyle savunmuşlardı.

Çıplak kalan kadın ve erkekler farklı hücrelere konulurdu. Böylelikle kadınların ve çocukların güvertede kalmalarına izin verilirdi. Bu koşullar hemen hemen tüm gemilerde aynı durumdaydı. Erkek köleler sürekli olarak zincirli şekilde taşınır, gündüzleri güverteye sabitlenmiş uzun bir zincirden halkaları geçirilerek güverteye çıkartılır, gemi doktorları tarafından muayene edilir ve yıkanacakları su verilirdi.

Kölelerin beslenmelerine dikkat edilir ve günde iki öğün yemek verilirdi. Zira Amerika’ya çalışmaya giden kölelerin zayıflamaması gerekti. Fırtınalı havalarda varış süresi uzayabileceğinden erzak kısıtlaması olurdu. Kadın kölelerle cinsel ilişki yasak olmakla birlikte bu kurala hiçbir zaman uyulmadığı ve yolculuk boyunca kadın kölelerin bu duruma katlanmak zorunda kaldıkları kaynaklarda ifade edilmektedir.

Gemilerdeki ağır koşullar dolayısıyla köleler ya intihar eder ya da hastalıklardan ölülerdi. Batı Afrika’da 1790 yıllarında ticaret yapan 522 adet gemideki ölüm oranı %6,6 iken ilerleyen dönemlerde %18 ila %52 gibi yüksek ölüm oranlarına da rastlanmıştır. Yapılan bir araştırmada 1590–1867 yılları arasında Portekiz, İspanyol, Fransız, İngiliz ve Hollandalı tacirlerce 5966 deniz yolculuğunda taşınan kölelerin %12,4’ü yolculuk sırasında ölmüştür.

Köleler götürüldükleri sömürgelerde maden ve tarım alanlarında kullanılmaktaydı. Özellikle Amerika’nın keşfinden sonra keşfedilen bölgelerde yetişen şeker kamışı ve tütün gibi bitkilerin yetiştirilmesinde köleler yoğun şekilde kullanılmıştır

Avrupa’da köle ticaretinin ve köleliğin kaldırılması konusunda önemli adımlar ilk olarak İngiltere tarafından atılmıştı.  Köleliğin kaldırılması ancak 1806 yılında kabul edilen bir kanunla önemli ölçüde başarıya ulaştı.