Lilith baştan çıkarıcı,gizemli bir melek şeklinde tasvir edilmiştir.Daha sonra tarihe şeytan olarak geçti.Peki bir tanrıça mı,yoksa şeytan mı?
Kutsal kitaplardan şunu anlıyoruz ki başlangıçta Havva’dan önce Lilith vardı.Bir görüşe göre de Adem’in ilk karısı.
Lilith gizemli,baştan çıkarıcı ve ayrıca kanatları olan bir melek olarak tavsir edildi.Bir tanrıça mı?Bir şeytan mı?
Kutsal kitap şeytanın öyküsünü ve cennetten kovulmasını anlatır fakat onun önceki yaşamına ait,günahsız bir melek olduğu döneme ait çok fazla şey anlatmaz.
Daha sonra ise Adem’e ikinci eş olarak yaratılan Havva çıkıyor karşımıza.
Tanrı topraktan Adem ve Lilith’i yaratır.Mutlu mutlu yaşasınlar diye onları cennete yerleştirir.Ama bu insan çift bir türlü huzur bulamaz.
Adem ilişki de her alanda söz sahibi olmak ister.Ancak Lilith buna karşı çıkar.Özellikle cinsel ilişki sırasında Adem’in hep üstte yer almasını aşağılayıcı bularak itiraz eder.Kendisinin Adem gibi topraktan yaratıldığını,yani eşit olduklarını savunur.
Adem ise kendisini bağışlayan,gözyüzüne;Lilith’i de ürün veren toprağa benzeterek bu şekilde birleşmek konusunda diretir.
Adem tavırlarında ısrar edince,Lilith birlikte yaşamanın zor olacağına karar verip Tanrı’nın söylenmemesi gereken adını anarak göğe doğru yükselir.
Sahip olduğu olanakları terk eden Lilith’in yeri artık dışlanmışların yanıdır.Orada Şamael(şeytan) ile ilişkiye girer ve onlardan çocuklar doğurur.
İnanışlara göre de Lilith’in doğurduğu çocuklar,dünyadaki kütülüklerin bu kadar çok olmasına neden oldu.
Bu arada cennette yalnız kalan Adem,Tanrı’ya dua ederek Lilith’i geri ister.
Tanrı üç meleği Lilith’i geri çağırması için gönderir ve dönmeyeceği taktirde her gün yüz çocuğunun öldürüleceğini emreder.Fakat Lilith asla geri dönmeyeceğini söyler.
Lilith’e yapılan tehtid boşa çıkmaz ve her gün yüzlerce çocuğu öldürülür.Lilith bu sırada çok acı çekmektedir.
Lilith bu acıdan sonra,bütün hamile ve doğum yapmış kadınların ve bebeklerin baş düşmanı olmaya yemin eder. Yani artık resmen kötülerin tarafına geçmiştir.
Yaratılış mitlerinde,erkek ve kadınların dünyaya nasıl geldiğine baktığımızda;erkek ve kadının ayrı çamurdan yoğrulduğunda dair eski inanış,Adem’in ilk karısının,onunla aynı topraktan Tanrı tarafından yaratıldığı hikayesinden esinlenilmiştir.
Onun adı çoğunluğunun bildiği gibi Havva değil,Lilith’dir.Onlar eşit düzeyde yaratılmıştı.
Bunun üzerine Tanrı;Adem’in kaburga kemiğinden Havva’yı yaratır.Bu yeni kadın,yani Havva,Adem’den bir parça olduğu için ,ona karşı çıkamayacaktır.
İnanışa göre kötü ifrit haline gelen Lilith gece hava karardıktan sonra yeni doğum yapmış evlere girerek lohusa kadınların bebeklerini boğmaktadır.
Bu sebeple günümüzde hala Museviler arasında bir adet olarak,lohusa kadın akşamları evde yalnız bırakılmaz ve akşamları çamaşır ipinde çocuk bezi bırakılmaz.Çünkü bunları gören Lilith’in o evde çocuk olduğundan endişe edilir.
Ayrıca Lilith gizemli ve insanlara zarar veren özelliğiyle Ortaçağ’da da cadılarla özdeştirilmiştir.Tarih öncesine dayanan bu efsaneler gerek Ortaçağ’da gerek Rönesans dönemindeki tablolara ve eserlere yansımış ve etki alanı giderek artmıştır.
Diğer yazılarımızı okumak için tıklayınız.