
Değerli Gossive okuyucuları, tarihe adını yazdıran kadınlardan Nobel Ödüllü Bilim İnsanı Irene Joliot Curie kimdir ve Nobel Kimya Ödülü alan ikinci kadın olmasını sağlayan çalışmasını gelin hep birlikte okuyalım.
NOBEL ÖDÜLÜ KAZANAN İKİNCİ KADIN: IRENE JOLIOT-CURIE
Irene Joliot-Curie 12 Eylül 1897’de Paris’te doğmuş Fransız bir bilim insanıdır. Annesi Marie Sklodowska Curie ve babası Pierre Curie’nin izinden giderek kendisi de fizik ve kimyayla uğraşarak buluşlar yapmıştır.
Vücutta bulunan şarapnellerin daha kolay tespit edilmesi için hastanelere X-ışını teknolojisini öğretmiş ve kendisi gibi bilim insanı olan eşi Frederic Joilot ile birlikte yapay yollarla üretilmiş ilk radyoaktif elementi keşfetmiştir. Bu keşif sayesinde çift, 1935 senesinde Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmış ve Irene Joliot-Curie de Nobel Ödülü kazanan 2. Kadın olarak literatüre geçmiştir. (Nobel Ödülünü ilk kazanan kadın Marie Sklodowska Curie, 1903 Nobel Fizik Ödülü, 1911 Nobel Kimya Ödülü)
I. DÜNYA SAVAŞI VE CURIE AİLESİ
“Irene’nin okul için Paris’e dönüşünden bir yıl sonra 1. Dünya Savaşı başladı. Annesi Marie Curie zaten canla başla savaşın arka perdesinde birçok hedef için farklı çalışmalar yapıyordu. Mobil radyoloji ünitelerini kurup savaşta yaralanmış askerlerin bedenlerine saplanan şarapnel parçalarını bulmak için X-ışını kullanmayı amaçlamıştı.
17 yaşındaki Irene, bu dönemde ek olarak hemşirelik kursu aldı. Hemen sonrasında Irene, Marie Curie’ nin kurduğu radyoloji ünitelerinde görev yapmak üzere işe alınan hemşirelere radyoloji öğretmeye başladı. Irene rahat ve korunaklı yaşamından uzaklaşarak savaş hastanelerinde, savaş alanındaki askerlerin büyük yaralarını ve zorlu acılarını görerek dehşete düştü. Bu durum onu yaşından daha fazla olgunluk ve daha güçlü bir zihne sahip olmasını sağladı. Annesi kızının daima destekçisiydi ama eğer zorluklarla ve sorunlarla karşılaşmazsa rahat bir hayatın ona birşey kazandırmayacağını düşünüyordu. İkisi birlikte kendi uzmanlık alanlarında savaşmak için çaba sarfediyorlardı. Savaşın sonunda Fransız Hükümeti tarafından Irene’e askeri üstün hizmet madalyası verdi.
Savaş bittikten sonra Irene, Sorbonne’ da matemetik ve fizik alanında eğitimine devam etti. 21 yaşında annesini kurduğu Radium Enstitüsü’nde asistan olarak çalışmaya başladı. Hayatının tamamını kesinlikle bilimsel araştırmalara adamış olan Irene “Ben, bilimi hayatımın en büyük çıkarları olarak görüyorum.” sözleriyle kendisini anlatmıştır.
Irene 25 yaşında, annesi ve babası tarafından keşfedilen elementlerden biri olan polonyumun yaydığı radyasyonu keşfettiği için Bilim Doktoru ünvanını almıştır.”
NOBEL ÖDÜLÜ KAZANDIRAN DENEY
“Radyoaktif maddelerden gelen radyasyon da atomların araştırılmasında önemli bir araç haline gelmişti. Irene Joliot Curie ve Frederic Joliot, 1934’te ince bir alüminyum parçasını alfa parçacıkları (helyum atom çekirdeği) ile bombaladığında, bulut odası olarak bilinen bir aygıtın içinde iz bırakan yeni bir tür radyasyon keşfetti.
Çift, alüminyumdan gelen radyasyonun, radyasyon kaynağı kaldırıldıktan sonra bile devam ettiğini gözlemledi. Bunun nedeni, alüminyum atomlarının radyoaktif bir fosfor izotopuna dönüştürülmesiydi. Bu, tarihte ilk kez yapay olarak bir radyoaktif elementin yaratıldığı anlamına geliyordu.”
Bilimin yanı sıra Fransa’da kadınların oy verme hakkı yokken Joliot-Curie ilk kadın kabine üyelerinden biri olarak da adını tarihe yazdırmıştır.
Birçok başarıya ve ödüle imza atan Irene Joliot Curie, 17 Mart 1956’da 58 yaşında maruz kaldığı X-ışınlarından ve 1946’da laboratuvarda patlayan polonyumdan dolayı yakalandığı lösemi hastalığından hayatını kaybetmiştir.
Nazım Hikmet’in şiirleştirdiği “Münevver’in Mektubunda” Irene Joliot Curie şu şekilde anlatılmıştır:
“Bir kara haber de verdi bu akşam radyo:
Irene Joliot Curie ölmüş.
Daha gençti.
Yıllar var bir kitap okudumdu ölenin anası üstüne yazılmış.
Bir yerinde iki kız çocuğundan bahseder,
-satırlar gözümün önüne geldi-
sarışın iki Yunan heykeli gibi, der.
İşte bu çocuklardan biri öldü.
(…)
Bu ölüm bana çok dokundu.
Irene Joliot Curie için ağladım bu akşam.
Ne tuhaf.
Irene, deselerdi, Irene, öldüğün zaman, deselerdi.
Istanbullu bir kadın,
hem de hiç tanımadığın,
ağlayacak arkandan,
deselerdi, şaşardı…”
Söylenenlere göre bugün ise eşyaları hala radyoaktif içerdiğinden dolayı özel kurşun kutularda saklanarak, özel koruyucu kıyafetlerle incelenebilmektedir.
KAYNAKLAR:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Ir%C3%A8ne_Joliot-Curie
https://ekmekvegul.net/sectiklerimiz/gunun-bilim-kadini-irene-joliot-curie
https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1935/joliot-curie/biographical/
Diğer yazılarımızı okumak için tıklayınız…