Türkiye’den Yurtdışına Kaçırılan Sanat Eserleri

Merhaba sevgili okurlar, aslında konum olarak Türkiye’ye ait ama daha sonrasında yer değiştiren ya da yer değiştirmek zorunda kalan sanat eserlerinin olduğunu biliyor muydunuz?

Türkiye’den Yurtdışına Kaçırılan Sanat Eserleri

Arkeoloji, 19. yüzyıl Avrupa’sında en ön planda yer alan bilimler arasındaydı. Bilimsel kazıların yanında  bu işi amatörce yapanların sayısı oldukça fazlaydı.  Arkeolojiye merak saran bu amatör kişiler gözlerini Osmanlı sınırları içerisinde kalan Mısır ve Anadolu topraklarına dikmişlerdi bil çünkü bu toprakların tarihsel geçmişi su götürmez bir gerçekti.

Mısır kadar kadim uygarlıklara ev sahipliği yapan Anadolu toprakları, asırlarca bu medeniyetlerden kalanlara ev sahipliği yapıyordu.  Bazıları padişahtan izin alarak kazıları yapıp kaçırıyordu, bazıları ise  gizli gizli alıp. Kimisine ise padişah tarafından hediye ediliyordu.

Günün  sonunda bu kadim topraklara ait olması gereken bu kıymetli eserler artık olması gereken topraklara ait değildi. Osmanlı’nın son zamanlarından tut Türkiye Cumhuriyeti‘nin ilk dönemlerine kadar ne yazık ki bu durum devam etmiştir. Bu kaçırılan, hediye edilen eserleri sizler için derlemeye çalıştık.

Pergamon Antik Kenti ( Zeus Sunağı)  –  Berlin Pergamon Müzesi

Yüzlerce medeniyete ev sahipliği yapmış yerlerden biri olan İzmir’in Bergama ilçesi sınırları içinde kalan antik Pergamon şehrinin tamamı mermerden yapılmış ve şehrin en görkemli şaheserlerinden biri olan ‘Zeus Sunağı’ artık yerinde yok.

Pergamon Antik Kenti ( Athena Tapınağı Propylonu )-Berlin Pergamon Müzesi

Milattan önce 2. yüzyılın başlarında kral 2. Eumenes tarafından Pergamon Antik Kenti’ndeki Akropolis’e inşa ettirilen Athena Tapınağı’nın propylon yapısı da yurt dışına götürülen eserlerimizden.

Milet Antik Kenti (Agora Kapısı) -Berlin Pergamon Müzesi

Milet Antik Kenti’nin pazar yeri kapısı Aydın’ın Söke ilçesi sınırları içinde kalan Balat Köyü’ndeki kazılarla gün yüzüne çıkmış eserlerdendir.

Xanthos Antik Kenti (Nereidler Anıtı) – Londra British Müzesi

Bir Likya kenti olan Xanthos ya da Ksanthos kentinden alınarak götürülen anıtın M.Ö. 420 – 390 yılları arasında inşa edildiği düşünülmektedir. Yüksek bir podyum üzerindeki bu görkemli anıtın her bir sütunu arasında 12 tane Nereid heykeli, cella duvarı ve podyum üstünde de kabartmalı kuşaklar olduğu görülmektedir. Antalya’da yerinden sökülüp götürülen Nereidler’in olduğu yerde artık bomboş bir tepe görülmektedir.

Xanthos Antik Kenti (Payava Lahdi)- Londra British Müzesi

Likya’nın önemli kentlerinden olan Xanthos Anitk Kenti’nden alınıp Londra’ya götürülen eserlerden biri de Payava Lahdi’dir.

Aphrodisias Antik Kenti (İhtiyar Balıkçı Heykeli Gövdesi) – Berlin Pergamon Müzesi

19. yüzyılın sonlarında Afrodisias Antik Kenti’nde kazılar ve yağmalamalar durmadan devam ediyordu.
“1991 yılından bu yana İhtiyar Balıkçı Heykeli’ni halen bulunduğu Almanya’dan geri getirebilmek için çalışmalar devam etmektedir.”

Milet Antik Kenti (Traianus Tapınağı Ön Cephesi) – Berlin Pergamon Müzesi

Almanya’ya taşınan değerleri eserlerimizden biri de Traianus Tapınağıdır. Ayrıca  Milet Antik Kenti meclis binası önünde yer alan üç yüzlü mermer anıt da bu eserlerle beraber Almanya’ya götürülmüştür.

Knidos Antik Kenti ( Knidos Aslanı) -Londra British Müzesi

1857 yılından itibaren Datça’da yer alan ve bir Karya kenti olan Knidos Antik Kenti’nde ilk planlı ve geniş kapsamlı kazılar Vice-Consul Sir Charles Thomas Newton ile başlamış.Kazılar esnasında ortaya çıkarılan bazı eserler arasında Aslanlı Mezar Anıtı, Demeter Kutsal Alanı, Musalar Kutsal Alanı, Nekropol Alanı, Odeon ve Küçük Tiyatro sayılabilir. Londra’ya götürülmüştür .

Diğer kültür sanat yazılarımızı okumak için tıklayınız.

Diğer sanat eserleri hakkındaki yazıları okumak için tıklayınız.