Tanrılar ve Tanrıçalar 7: Horus

Horus, Osiris’in oğlu ve Set’in yeğenidir. Mısır mitolojisinin gök tanrısıdır.

Horus’un Doğumu

Harsiesis (İsis’in oğlu), Horus’a, Isis’in büyüleri ile babası Osiris’in öldürülmesinden sonra gebe kalınmıştır. Annesi tarafından Buto’ya yakın yüzen ada Chemmis’te büyütülmüştür. O, şeytanî amcası Set’in daimi düşmanıydı, fakat annesi onu korudu ve yaşattı.

Çocukluğu, Harpokrates olarak bilinir, bu kelime bebek Horus anlamına gelir ve İsis tarafından emzirilen bir bebek olarak betimlenir. Daha sonraki zamanlarda yenidoğan güneş ile ilişkilendirilmiştir. Harpokrates, saçları yandan lüleli ve baş parmağını emerken de resmedilmiştir. Mısır sanatında, Harpokrates bir timsahın üzerinde ayakta duran, bir elinde akrep, diğerinde yılan tutan bir çocuk olarak da betimlenmiştir.

Harmakhis (Ufuktaki Horus), “doğan güneş” olarak kişileştirilmiştir ve dirilişin ve sonsuz hayatın sembolü Khepera ile simgelenmiştir. Giza platosundaki Büyük Sfenks, Horus’un görünümlerinden biridir.

Haroeris (Yetişkin Horus), Horus’un erken formlarında Yukarı (Güney) Mısır’ın lider tanrısıydı. Hathor’un oğlu ya da bazen de kocası olarak metinlerde geçer. Aynı zamanda Osiris ve Set’in erkek kardeşiydi. Set’in ülkesi Aşağı Mısır’ı yaklaşık MÖ 3000 yıllarında feth etmiş ve her iki krallığı birleştirmiştir.

Yetişkin Horus’un çok sayıda karısı ve çocuğu vardır. Dört erkek evladı bir gruplandırılır, İsis’ten olma olduklarına inanılır. Bunların isimleri; Duamutef, Imsety, Hapi ve Qebehsenuef’tir. Lotus çiçeğinden doğmuşlar ve yaratılış ile ilişkilendirilen güneş tanrılarıydılar. Nun’ın suyunu, Ra’nın emri ile yeniden getirmişlerdir. Anubis, onlara cenaze törenlerinde mumyalama, ‘Ağız açma’, Osiris’i ve tüm erkeklerin gömülmesi ödevlerini verdiğine inanılır. Horus onları daha sonra dört ana yönün koruyucusu yaptı. Ma’at‘ın ölüleri yargılaması sırasında lotus çiçeğinin üzerinde Osiris’in önünde otururlar. Diğer taraftan, çok yaygın olarak ölünün iç organlarını koruyucusu olarak hatırlanırlar.

Behdetli Horus, yetişkin Horus’un bir başka formu olup, Behdet’in batı deltasında tapınılırdı.

Horus’un Gözü

Horus, Osiris’in oğlu ve Set’in yeğenidir. Mısır mitolojisinin gök tanrısıdır. Set, Osiris’i öldürünce Horus, annesi Isis ile birlikte babasının parçalanmış bedenini tekrar bir araya getirmek üzere arayışlara başladı. Amaçları onu yeraltı dünyasının efendisi olarak yeniden canlandırmaktı. Bir hikâyeye göre Horus bu uğurda Osiris için kendi gözlerinden biri kurban etti. Başka bir hikâyeye göreyse Horus, Set ile olan bir mücadelesi sırasında tek gözünü kaybetti. Bu sebeple göz sembolü iyileşme ve yenilenmeyle de bağlantılıdır.

Sembol aynı zamanda muska görevi görmektedir. Yaşayanların ve ölülerin boyunlarına takılarak onları kötü ruhlardan korumak amacıyla da kullanılmıştır.

Horus’un Gözü yaygın olarak kullanılmıştır ama her zaman değil, özellikle de mavi iris ile çizilirken. Yine de göz sembolleri içerisinde en fazla kullanılan Horus’un Gözü sembolüdür.

Dğer kültür sanat yazılarımızı okumak için tıklayınız.