Kitap Çarkı

Rönesans Dönemi’nde insanların daha rahat kitap okuyabilmesi ve kalın ciltler arasında rahatça arama yapabilmesi için dönme dolap şeklindeki tasarlanmış icat. Bir diğer ismi okuma tekerliği..

Kitap Çarkı

İtalyan mühendis Agostino Ramelli, 1588’de insanların kitap okurken, sayfa numaralarını hatırlama endişesi yaşamadan, İçine bir düzineden fazla sığdırarak aynı anda birden fazla okumasına izin vermesi için bu çarkı tasarladı.

Askeri mühendis Agostino Ramelli, 1588’de tasarladığı çok sayıda makineyi anlatan dikkat çekici bir resimli kitap çıkardı. Agostino Ramelli’nin çeşitli ve ustaca makineleri olarak adlandırılan bu çalışma, makine mühendisliği alanında büyük bir etki yarattı.Çeşitli makinelerin 195 muhteşem gravürünü içeriyor. 18. ve 19. yüzyıllarda, Avrupa’nın her yanındaki mucitler kendi usüllerince yapmışlar ve bunların on dördü günümüze ulaşmış.

Tutarlı bir açıda kalmasını sağlamak için Ramelli, daha önce yalnızca astronomik saatlerde kullanılan karmaşık dişli düzeneği kullandı. Rameli’nin kendisi de  tekerleği için “güzel ve ustaca bir makine, özellikle guttan rahatsızlık duyanlar ve çalışmaktan zevk alan herkes için çok kullanışlı.” diye tanımlar.

Ramelli’nin tasarımı, daha sonra Lyon’da doğan Fransız mucit Grollier de Servière tarafından geliştirildi..Özellikle derslerde birden fazla kitap kullanan akademisyenlerin sıkça kulladığı bu mekanizmanın günümüzde bir çok ülkede örnekleri var.

Ramelli’nin 1588 tarihli bir kitabında şöyle yazıyor:

“Bilhassa kitap okumaktan haz alıyorsanız ve taşıma illetinden de gına geldiyse bu çok güzel ve dahice, faydalı ve işlevsel bir makine. Çünkü işbu makine sayesinde, oturduğunuz yerden bile kalkmadan epey bir süre kitap okuyabilirsiniz. Dahası da var; zeki insanların çizimlerde görebileceği gibi bu icadımın kurulduğu yerde az alan kaplaması da sunduğu bir başka kolaylık.”

17. ve 18. Yüzyıllarda inşa edilen düzinelerce çarktan Prag’ta 2, Napoli’de 2, Hamburg’da 1 tane olmak üzere 14’ünün hayatta kaldığı biliniyor.

Diğer yazılarımızı okumak için tıklayınız.