Hep bineriz de çoğumuz hikayesini bilmeyiz. Aşçı Halit ile başlayan dolmuş taksilerin hikayesi sizlerle..
Dolmuş’u İcat Eden Türk: Aşçı Halit
Cağaloğlu’nda lokanta işleten Aşçı Halit, turist getiren taksi şöförü arkadaşlarından etkisiyle taksiciliğe başlamış.
Tüm dünyayı buhrana sokan 1929 ekonomik krizi patladığında Türkiye’de de yüzler pek gülmüyordu esnaflar tek tek kepenkler kapatıyordu. esnaf gibi taksiciler de işler kesat olunca, Aşçı Halit imdada yetişti. Cağaloğlu’nda lokanta işleten Aşçı Halit ise turistlerle ahbaplık kurdukça taksiciliğe de başlamıştı fakat o da kriz döneminde kontak açmadan evinin yolunu tutuyordu. 1929 krizi yüzünden taksicilikte de işler kesat olunca, daimi müşterileri Ermeni, Musevi iş adamlarının da para sıkıntısı nedeniyle binemeyeceklerini söylemesiyle Halit Bey, “ne yapsam” diye kara kara düşünmeye başlamış ve bulmuş “Dolmuş”.
Ücreti aynı yöne giden 4 müşterisine paylaştırmak. Böylelikle ilk seferler Nişantaşı-Eminönü arasında olmuş. Günlük servisini yaptıktan sonra bağırmaya başlar; ”Hadi beyler Eminönü 10 kuruş, dakikada kalkar beyler. Beklemeden gider beyler. Eminönü 10 kuruş. Eminönü 1. Hemen gidiyoruz.” Bir kişi 50 kuruş yerine 5 kişi 10’ar kuruştan gitmeye başlayınca taksiciler ve Şoförler Cemiyeti kıyameti koparmış ve birbirlerine girmişler.
“Bir aşçı parçası şoförlüğün adına leke sürdü. 10 kuruşa adam mı taşınır?”
Civan Ali, Saim Baba, diğerlerinin de dahil olması, Karaköy-Taksim hattına Şişli-Pangaltı, Fatih-Beyazıt, Sirkeci-Karaköy hatlarının eklenmesi üzerine sadece taksiler değil, tramvay şirketi de karşı çıkmış. Hemencecik çıkar yol bulunmuş. Hatların oluşmasıyla zamanla otomobillerde değişmeye başladı. 1954’de ilk resmi tarife ilan edilmiş. Ayrı plaka ve şartlarla tüm belediyelerce kabul edilmiş. Halit Bey’in 4-5 kişi ile başlattığı dolmuşlar İstanbulluların vazgeçilmezi olmuş.
Diğer yazılarımızı okumak için tıklayınız.