BELÇİKA’DA ÜNLÜ BİR TÜRK KÖYÜ: FAYMONVİLLE

Belçika’da “Türk Köyü” olarak tanınan Faymonville; Belçika’nın Valon bölgesinin Liege şehri yakınlarındaki Arden Dağları’nın eteklerinde bulunan bir köydür. 1977 yılı öncesi Waimes Belediyesi’ne bağlı olan bu köyün adı; Valonca’da “Faimonveye”, Almanca’da ise “Aussenborn” olarak geçmektedir. 2009 yılı nüfus istatistiklerine göre Faymonville’de 1007 kişi yaşamaktadır.

BELÇİKA’DA ÜNLÜ BİR TÜRK KÖYÜ: FAYMONVİLLE

Faymonville’de her yıl geleneksel olarak içerisinde Türk imgesinin/ motiflerinin de yer aldığı bir karnaval düzenlenmektedir. Hiçbir Türk vatandaşının yaşamadığı bu köyün Türk basını ve sivil toplum kuruluşları tarafından gündeme getirilmesi 2000’li yılların başında olmuştur.

Türkiye basınında daha çok karnavalıyla gündeme gelen Faymonville, Belçika basınında “Türklerin hac yeri” olarak tanıtılmıştır. Bu düşüncenin temelinde; Belçika, Almanya, Hollanda ve Fransa gibi ülkelerde yaşayan Türklerin karnaval kültürüne sahip olmamalarına rağmen Faymonville karnavalını “Türk” karnavalı olarak adlandırıp görmeye gelmesi yatmaktadır. Bu nedenle her yıl bu karnavalı izlemek üzere yüzlerce Türk vatandaşı bu köyü ziyaret etmektedir.

Faymonville’nin “Türk köyü” olarak adlandırılmasının nedeni, bölgede anlatılan üç efsaneye dayandırılmaktadır. Yüzyıllardır bu bölgede anlatılan ve sözlü olarak gelecek nesillere aktarılan bu efsaneler şunlardır: Birinci Efsane: Faymonville köylüleri, 716 yılında Ambleve Savaşı’nda3 Hıristiyanlara karşı Türklerin yanında yer alırlar; bundan dolayı da çevre köyler tarafından “Türk” olarak adlandırılıp dışlanırlar. SaintVith şehri kaynaklarında bu savaş, “Türk Savaşı” (Turkenschlacht) olarak geçmektedir.

İkinci Efsane :

Stavlo-Malmedy Prensliği, Müslümanlara karşı yapılan savaşta Hristiyanlığın ihtiyaçlarını karşılamak için bölge halkından sık sık vergi toplar. O dönemde Lüksemburg Dükü’ne bağlı olan Faymonvilleliler Stavlo-Malmedy Kilisesi’ne vergi vermeyi ve Müslümanlara karşı yapılan Haçlı seferlerine asker desteğinde bulunmayı kabul etmezler. Bu olaydan sonra Hıristiyanlığın düşmanlarıyla işbirliği yapmakla suçlananan Faymonville halkı “Türk” adıyla anılırlar.

Üçüncü Efsane:

Faymonville  Kilisesi’nin papazı, kilisenin çanı konulmadan önce kilisenin kulesine çıkar ve ezanı taklit ederek halkı ibadete davet eder. Daniel Lerho ve karnaval ko mitesinin başkanı Norbert Georges Faymonville’nin “Türk Köyü” olarak adlandırılmasının temelinde yatan üç farklı efsaneyi, köy halkının da kabul ettiğini, efsanelerin kuşaktan kuşağa
bu şekilde aktarıldığını dile getirmişlerdir.

Ancak karnavalı yöneten bu kişilere göre; köy halkının “Türk” olarak adlandırılmasında daha ziyade birinci ve ikinci efsane dikkate alınmalıdır.

Bizleri gülümseten bir görsel

Faymonvilleliler her ne sebeple olursa olsun “Türk” olarak adlandırılmaktan çok gurur duymaktadırlar. Bu durum onlarda bir rahatsızlık oluşturmamaktadır. Daniel Lerho, çılıştığı işyerindeki yöneticisinin kendisi için “Faymonvilleli Türk” ifadesini kullandığını belirtmiştir.

Daniel Lerho’ya göre, köyün “Türk” adıyla çevrede tanınmasında “R.F.C Turkania” adlı futbol takımının da etkisi olmuştur. Kulüp yöneticilerinin ve taraftarların maçlara her zaman Türk bayraklarıyla gelmesi köyün takımına moral, cesaret ve güç vermektedir.

Faymonville halkı “Türk” imgesini/kimliğini “köy hayatı” ve “sözlü gelenek” yoluyla gelecek kuşaklara aktarmaktadır. Çocuklar “Türk” adını severek almakta ve bu kimliği küçük yaştan itibaren içselleştirmektedirler. 15-16 yaşlarına gelindiğinde ise bu kimlik gençlerde tam olarak yerleşmektedir.

Kendi kuşaklarının Türkleri ve tarihini bildiklerini, ancak eski kuşakların bunu bilmediklerini ifade eden karnaval yöneticileri, İkinci Dünya Savaşı öncesinde köyde yaşayanların da “Türk” olarak adlandırılmalarına rağmen Türkler hakkında fazla bilgi sahibi olmadıklarını belirtmişlerdir. Köy halkı Türkiye’yi daha çok 2. Dünya Savaşı sonrası tanımaya başlamıştır.

Günümüzde köyün gençleri Türkiye hakkında daha çok bilgiye sahiptir. Faymonvillelilere göre; “Türk” olmak; bir yerel ad, bir takma ad (nicname) olarak değerlendirilmektedir. Çünkü çevredeki her köyün bir takma adı vardır ve bir takma ada sahip olmak, diğer belediyelerle olan rekabette ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla köy halkı için “Türk” adını taşıyor olmak bir ayrıcalık ve farklılık olarak görülmektedir.

Bugün hayatta olan yaşlı köylüler, “Türk” olarak adlandırılmanın yararını, İkinci Dünya Savaşı’nda Nazi ordularının Belçika’yı işgal ettiği sırada gördüklerini söylemişlerdir. Naziler savaş sırasında Belçika’da her yeri yağmalarken, Türk bayrağını ve ay yıldızlı amblemleri gördükleri bu köye hiç zarar vermemişlerdir.

Karnavaldan bir görsel

Diğer yazılarımızı okumak için tıklayınız.